De verrekening van buitenlandse bronbelasting (tax credit)

Voor de inkomsten en de vermogensbestanddelen die volgens een belastingverdrag in het land van oorsprong mogen worden belast, verleent Nederland aan haar inwoners in het algemeen een vrijstelling. 

Voor de doorgaans beperkt toegestane buitenlandse belastingheffing over de in het buitenland opgekomen rente, royalty's en dividenden (bronbelastingen) en bepaalde andere speciale inkomenscategorieën verleent Nederland aan haar inwoners doorgaans het recht om de in het buitenland betaalde belasting te verrekenen met de in Nederland over dezelfde inkomsten verschuldigde Nederlandse belasting (belastingverrekening of tax credit). 

Voor een schematisch overzicht van methode die per inkomenscategorie normaal gesproken wordt toegepast in verdragssituaties verwijzen wij naar de pagina Vrijstelling of tax credit voor buitenlands inkomen. 

De belastingverrekening geldt niet voor alle buitenlandse inkomsten maar alleen voor de uitdrukkelijk in het betreffende belastingverdrag genoemde inkomenscategorieën. Meestal geldt de belastingverrekening in ieder geval voor de bronbelastingen op rente, dividend en royalty's. Het kan daarnaast ook gaan om winst uit aanmerkelijk belang, inkomsten van artiesten en sportbeoefenaars en afkoopsommen ter zake van pensioen en bestuurders- en commissarissenbeloningen. Een speciale regeling kan daarnaast gelden voor winst uit een buitenlandse onderneming (vaste inrichting) die financiële transacties met groepsmaatschappijen verricht.  
 
De uitgangspunten voor het berekenen van de belastingverrekening zijn vrijwel altijd hetzelfde, maar de manier waarop de verrekening moet worden berekend kan per verdrag verschillen. 

Belastingverrekening biedt, kort samengevat, de mogelijkheid om de in het buitenland betaalde belasting in aftrek te brengen op de in Nederland over de buitenlandse inkomsten verschuldigde Nederlandse belasting. Door sommige belastingverdragen wordt de mogelijkheid geboden om meer buitenlandse belasting te verreken dan feitelijk is betaald. Dit wordt ook wel aangeduid als een tax sparing credit of tax matching credit). 

De verrekening van de buitenlandse belasting op dividenden, rente en royalty's kan lager zijn dan de in het buitenland betaalde belasting. Normaal gesproken gelden twee beperkingen. 

In de eerste plaats kan het bedrag van de belastingverrekening nooit meer zijn dan de Nederlandse belasting die prorata aan het buitenlandse inkomen kan worden toegerekend. In de tweede plaats kan het bedrag van de verrekening nooit meer zijn dan de in het buitenland betaalde belasting (tenzij het verdrag een tax sparing of tax matching credit) toestaat.   

Voor zover een verrekening in een bepaald jaar niet kan worden geëffectueerd omdat bijvoorbeeld in Nederland verlies is geleden, mag de verrekening onder bepaalde voorwaarden naar de toekomst worden doorgeschoven. 

Als alternatief voor de belastingverrekening kan in het algemeen worden geopteerd voor kostenaftrek van de in het buitenland betaalde belasting. Dit resulteert dan niet in een aftrek van de belasting, maar in een aftrek van de winst of het inkomen.  

Indien geen belastingverdrag van toepassing is kan de Nederlandse eenzijdige regeling ter voorkoming van dubbele belasting soms nog uitkomst bieden. Op basis van deze regeling kan in een aantal situaties ook recht bestaan op een vrijstelling of belastingverrekening indien geen belastingverdrag van toepassing is.    

Tot 2004 werd altijd aangenomen dat alleen inwoners van Nederland gerechtigd waren tot een verrekening van de in het buitenland betaalde belasting. Inwoners van andere staten die bijvoorbeeld in Nederland alleen een vaste inrichting hebben waren expliciet uitgesloten. Deze regeling volgt rechtstreeks uit de bewoording van de belastingverdragen en de Nederlandse eenzijdige regeling ter voorkoming van dubbele belasting. 

In de jurisprudentie (onder andere Saint-Gobain) is echter uitgemaakt dat de uitsluiting van niet-inwoners in strijdt kan zijn met het recht van vrije vestiging zoals deze voortvloeit uit de deelname aan de Europese Unie en de meeste door Nederland afgesloten belastingverdragen. De Nederlandse belastingdienst heeft haar beleid dienovereenkomstig moeten aanpassen. Voor het beleidsstandpunt dienaangaande verwijzen wij naar de pagina Verrekening buitenlandse bronbelasting door een vaste inrichting.