Wetsontwerp modernisering belastingplicht voor overheidsbedrijven

Het wetsvoorstel heeft een voorlopig karakter en zal pas later definitief voor goedkeuring aan het parlement worden voorgelegd zodra een consultatieronde met belanghebbenden is afgerond.

Hieronder volgt een korte samenvatting van het wetsontwerp.

Huidige wetgeving belastingplicht

Onder de huidige Wet vennootschapsbelasting 1969, wordt een onderscheid gemaakt tussen twee soorten overheidsbedrijf, namelijk:

• een direct overheidsbedrijf, waarbij de activiteiten worden uitgevoerd door een openbaar lichaam zelf, bijvoorbeeld het Rijk, een provincie of een gemeente;
• een indirect overheidsbedrijf, waarbij de activiteiten worden uitgevoerd door een particuliere instantie, meestal een besloten vennootschap (BV) of naamloze vennootschap (NV) en:
• de aandelen in deze entiteiten zijn uitsluitend (in)direct in handen van publieke organen;
• de bestuursleden in deze entiteiten zijn in veel gevallen (in)direct door overheidsinstanties benoemd; en
• de opbrengsten van dergelijke entiteiten vloeien alleen naar overheidsinstanties.

Directe en indirecte overheidsbedrijven zijn alleen onderworpen aan de vennootschapsbelasting indien de wet dit als zodanig bepaalt.

Voorstel belastingplicht

Het wetsvoorstel beoogt het huidige systeem voor het bepalen van de belastingplicht van directe en indirecte overheidsbedrijven om te draaien: in beginsel belastingplicht, tenzij de activiteiten expliciet bj wet zijn vrijgesteld.   

Directe overheidsbedrijven worden belastingplichtig als hun bedrijfsactiviteiten een (materiële) onderneming vormen. 

Voor indirecte overheidsbedrijven ontstaat op dezelfde manier belastingplicht als voor commerciële bedrijven. Voor BV's en NV's betekent dit dat zij uitsluitend op basis van hun rechtsvorm en het feit dat zij geacht worden om met behulp van al hun activa een bedrijf te voeren, volledig onderworpen zijn aan vennootschapsbelasting. Voor stichtingen en verenigingen geldt, dat ze zijn onderworpen aan vennootschapsbelasting voor zover zij een onderneming drijven. .

Voorstel vrijstellingen belastingplicht

Directe en indirecte overheidsbedrijven zijn vrijgesteld van vennootschapsbelasting indien ten minste 90% van hun activiteiten bestaan uit vrijgestelde activiteiten, tenzij de jaarlijkse winst uit niet-vrijgestelde activiteiten hoger is dan EUR 15.000.

De belangrijkste vrijgestelde handelingen zijn:

• interne activiteiten, dat wil zeggen activiteiten die worden ondernomen uitsluitend ten behoeve van  het openbaar lichaam zelf;
• activiteiten in het kader van de uitoefening van de taken van openbare orde, voor zover deze activiteiten niet concurreren met particuliere bedrijven;
• activiteiten die worden uitbesteed aan een aparte entiteit die deze uitsluitend uitvoert ten behoeve van het uitbestedende openbaar lichaam;
• onderwijs dat wordt gefinancierd door de overheid (bv. universiteiten);
• academische ziekenhuizen (Universitair Medische Centra); en
• Specifieke havens die momenteel indirecte overheidsbedrijven zijn: Rotterdam(Havenbedrijf Rotterdam NV ), Amsterdam (Havenbedrijf Amsterdam NV), Zeeland (Zeeland Seaports NV), Groningen (Groningen Seaports NV), en een directe overheidsbedrijf, namelijk Moerdijk (Havenschap Moerdijk).